استان لرستان با در دست داشتن یک‌میلیون و 200 هزار هکتار جنگل‌های درخت بلوط سهمی عمده‌ای از جنگل‌های منطقه زاگرس دارد که متأسفانه سالانه بیش از 10 هزار هکتار از این جنگل‌ها به دلایل مختلف نابود می‌شوند.
از میان دلایل مختلفی که به نابودی جنگل‌های لرستان منجر می‌شود آتش‌سوزی سهم ویژه‌ای دارد که سالان نیز افزایش می‌یابد.
آتش‌سوزی اخیر در منطقه ویسیان لرستان سبب شد تا جلسه ستاد بحران لرستان تشکیل جلسه فوری داده و برای ممانعت از تکرار این حوادث و مهار آن راهکارهایی بیندیشند.
مهار گردوغبار به وسیله جنگل‌ها
مهرداد بهاروندی مدیرکل منابع طبیعی لرستان در این مورد اظهار داشت: امروزه بحث منابع طبیعی در دنیا حیاتی شده به‌گونه‌ای که هر هکتار جنگل 67 تن گردو غبار را از بین می‌برد و 60 درصد اکسیژن دنیا و فضای سبز را تأمین می‌کند.
وی بابیان اینکه یکی از عوامل تهدیدکننده در اراضی جنگلی آتش‌سوزی است، افزود: آتش‌سوزی در منطقه زاگرس نشین شرایطش فرق می‌کند بنابراین باید در این زمینه کارهایی انجام شود تا آتش‌سوزی در این منطقه به حداقل برسد.
مدیرکل منابع طبیعی لرستان با اشاره به اینکه فرهنگ‌سازی می‌تواند میزان آتش‌سوزی در این مناطق را کاهش دهد، عنوان کرد: بهترین راه فرهنگ‌سازی است، کاری که باید در حدود 40 سال پیش انجام می‌شد ولی متأسفانه کاری انجام‌نشده و مردم را به منابع طبیعی بدبین کرده‌ایم.
وی بیان کرد: برای اینکه این فضای بدبینی را در استان تغییر دهیم نیازمند ایجاد کارهای زیربنایی هستیم.
نابودی 150 هکتار از جنگل‌های لرستان در آتش‌سوزی ویسیان
بهاروندی تصریح کرد: در آتش‌سوزی که در منطقه ویسیان اتفاق افتاد 150 هکتار از جنگل‌های این منطقه دچار حریق شد که به دلیل صعب‌العبور بودن، تاریکی هوا و وزش باد مهار کردن آن حدود 12 ساعت به طول انجامید.
وی بابیان اینکه 95 درصد آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی دارند، خاطرنشان کرد: شواهد اولیه نشان می‌دهد آتش‌سوزی در منطقه ویسیان از مزارع زراعی و توسط کشاورزان انجام‌شده است.
مدیرکل منابع طبیعی لرستان بابیان اینکه 400 میلیون تومان برای ایجاد 14 هزار خط آتش قرارداد بسته‌شده، گفت: طی امسال هشت فقره آتش‌سوزی در استان رخ‌داده است.
وی بابیان اینکه بهترین وسیله برای مهار آتش‌سوزی سر شاخه درختان است، اظهار داشت: در زمان آتش‌سوزی هیچ‌گونه محدودیتی برای هزینه کردن وجود ندارد، تمام وسایل خریداری‌شده ولی باید شرایطی مهیا شود تا نیروها سریعاً به محل وقوع حادثه اعزام شوند.
کمبود اعتبار مشکل منابع طبیعی لرستان برای حفاظت از جنگل‌ها
بهاروندی افزود: سال گذشته 200 میلیون تومان برای مأموریت به اداره منابع طبیعی اختصاص یافت ولی این اداره باید هرماه 60 میلیون تومان به نیروها پرداخت کند بنابراین لازم است از محل اعتبارات استانی اعتباری برای این اداره در نظر گرفته شود.
مهرداد غضنفری مدیرکل جهاد کشاورزی لرستان نیز بابیان اینکه موضوع فرهنگ‌سازی اصل کار است، اظهار داشت: مشارکت مردم پایه و رکن همه کارها است.
وی بابیان اینکه سلامت یکی از ویژگی‌های خاص جنگل‌ها و مراتع است، افزود: در راستای حفاظت از مراتع و جنگل‌ها باید به شکل دسته‌جمعی حرکت کنیم و استارت کار از نقطه‌ای شروع شود که پوشش جمعی داشته باشد.
مدیرکل جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به اینکه سال گذشته کارگروهی به ریاست استاندار در لرستان تشکیل شد، عنوان کرد: در این زمینه بین استان‌های زاگرس نشین تفاهم‌نامه‌ای به نام کارگروه احیاء و حفاظت از جنگل‌ها بسته شد.
کشت گیاهان دارویی به جای کشت دیم
وی بیان کرد: در این کارگروه آنچه مدنظر استان برای تأمین اعتبار بود عدالت توزیعی به تناسب جنگل‌های استان انجام نگرفت که می‌بایست منطقی پشت توزیع اعتبارات باشد.
غضنفری تصریح کرد: زمانی که فقط جنگل‌های صدمه‌دیده لرستان به‌اندازه استان ایلام است چرا اعتبارات به درستی توزیع نشود.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه عشایر پیشنهاد‌هایی ارائه شد تا مردم در حوزه حفاظت ورود پیدا کنند و بخشی از حفاظت منابع طبیعی به مردم واگذار شود.
مدیرکل جهاد کشاورزی لرستان گفت: اگر به جای کشت بی‌رویه دیم که منشأ آتش‌سوزی است کشت گیاهان دارویی را توسعه دهیم و آن را به مردم واگذار کنیم آن‌ها مجبور به حفاظت از منابع می‌شوند.
تخریب اراضی عامل اصلی آتش‌سوزی جنگل‌های لرستان
وی اظهار داشت: نباید به دنبال تقسیم کار باشیم چراکه حفاظت از محیط‌زیست یک وظیفه جمعی است و ما به عنوان متولی این امر در آن دخیل هستیم.
غضنفری افزود: نیاز است در مواقع بحران امکانات همه دستگاه‌ها جمع شوند و با احتساب امکانات حول یک محور کار شود.
محمد کرم محمدی فرماندار شهرستان کوه دشت اظهار داشت: عامل اصلی آتش‌سوزی‌ها تخریب اراضی جنگلی است که تبدیل به کشت می‌شوند.
وی افزود: اگر اراضی دیم جهت کشت گیاهان دارویی به بخش خصوصی واگذار شود
مردم در این زمینه بیشتر پای کار می‌آیند و مشکلات تا حدودی برطرف می‌شود.
کمبود نیروی انسانی در حفاظت از جنگل‌ها
فرماندار کوه دشت عنوان کرد: با توجه به بحران کم آبی که در کوه دشت وجود دارد، لازم است عملیات آبخیزداری در این شهرستان انجام شود.
ماشاالله نعمتی فرماندار دورود نیز اظهار داشت: آنچه در مواجه با یک بحران مهم است سرعت عمل نیروها در محل حادثه است.
وی افزود: اگر در حادثه‌ای که در شهرستان دوره چگنی رخ داد، نیروها به‌موقع عمل نمی‌کردند شاید تمام این شهرستان دچار حریق می‌شد.
فرماندار دورود عنوان کرد: متأسفانه امکانات و نیروی انسانی در شهرستان‌ها همخوانی ندارد به طوری که در شهرستان دورود 90 هزار هکتار مرتع و جنگل وجود دارد ولی این شهرستان با کمبود نیروی انسانی و تجهیزات مواجه است.
خطای انسانی عامل 95 درصد آتش‌سوزی جنگل‌های لرستان
وی بیان کرد: باید شناسه‌ای نسبت به وسایل نقلیه و نیروهای انسانی داشته باشیم و کتابچه‌ای از وظایف تهیه و مدیریت ستاد بر اساس آن مشخص شود تا در هنگام حادثه بلافاصله نیروها پای کار بیایند.
نعمتی بابیان اینکه مانور اطفاء حریق در شهرستان‌ها برگزار شود، تصریح
کرد: باید مانورها چند وقت یک‌بار تکرار شوند تا مردم آگاهی بیشتری در این
زمینه داشته باشند.
رضا آریایی مدیرکل مدیریت بحران لرستان اظهار داشت: با شروع فصل تابستان شاهد وقوع آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع هستیم.
وی بابیان اینکه گیاهان هرزه بعد از فصل بارندگی دچار آتش‌سوزی می‌شوند، افزود: آتش‌سوزی گیاهان هرزه به جنگل و مراتع کشیده می‌شود و متأسفانه هرساله در عرصه منابع طبیعی دچار خسارت‌های زیادی می‌شویم.
مدیرکل مدیریت بحران لرستان عنوان کرد: 95 درصد وقوع آتش‌سوزی علت انسانی عمدی و غیر عمدی دارند کما اینکه کسانی که در حاشیه جنگل‌ها زندگی می‌کنند و می‌خواهند اراضی را به کشت دیم گسترش دهند، مبادرت به آتش‌سوزی در خرمن خود می‌کنند که با این کار آتش‌سوزی به بالادست ورود پیدا می‌کند.
سرعت عمل نیروها عامل مهار آتش‌سوزی ویسیان
وی بیان کرد: در بعضی مواقع گردشگران در امر آتش‌سوزی دخیل هستند به‌گونه‌ای که در روزهای پایان تعطیلات شاهد آتش‌سوزی در اکثر نقاط هستیم.
آریایی تصریح کرد: در آتش‌سوزی که در منطقه ویسیان رخ داد نیروها به‌موقع عمل کردند و سایر دستگاه‌ها ازجمله منابع طبیعی، محیط‌زیست، جهاد کشاورزی، ارتش، مقاومت بسیج، شهرداری خرم‌آباد، هلال‌احمر و افراد بومی که به خوبی توانستند آتش را مهار کنند.
وی خاطرنشان کرد: آتش‌سوزی منطقه ویسیان در بدترین نقطه جغرافیایی و صعب‌العبور رخ داد به شکلی که آتش‌سوزی از قله به سمت پایین اتفاق افتاد؛ از متولیان امر انتظار می‌رود این مناطق را شناسایی کنند چراکه در این مناطق هرکسی تردد نکرده و افراد بومی در این مکان‌ها عبور می‌کنند.
مدیرکل مدیریت بحران لرستان با اشاره به اینکه هرساله آتش‌سوزی‌هایی در استان داریم، اظهار داشت: خوشبختانه نیروهای کارآمدی در استان داریم که امیدواریم خسارت در جنگل‌های استان به حداقل برسد.
نابودی کامل جنگل‌های لرستان در صورت استمرار آتش‌سوزی‌ها
آریایی با اشاره به اینکه تنش کم آبی، کم بارانی، زوال بلوط و پروژه‌های عمرانی در این مناطق وجود دارد، افزود: اگر آتش‌سوزی هم به این عوامل اضافه شود نهایتاً بعد از 10 سال جنگل و مراتعی نداریم؛ اگر در بحث حفظ و حراست از منابع طبیعی برنامه‌ریزی توسط متولیان امر انجام نگیرد، در چند سال آینده با چالش جدی روبه‌رو می‌شویم.
مدیرکل مدیریت بحران لرستان بابیان اینکه جنگل‌ها و مراتع، ثروت‌های ملی و متعلق به عموم مردم است، عنوان کرد: انتظار می‌رود هنگام وقوع اتفاقی مدیریت بحران مربوطه پاسخگو باشد، در امر جنگل و مراتع، مدیرکل منابع طبیعی و در بحث مناطق حفاظت‌شده مدیرکل حفاظت محیط‌زیست باید پاسخگو باشند.
آریایی با اشاره به اینکه امداد هوایی در اختیار جمعیت هلال‌احمر است، تصریح کرد: آتش‌سوزی از وظایف این شرکت نیست زیرا حوادث غیرمترقبه محسوب نمی‌شود بنابراین نمی‌توانیم برای مهار آتش‌سوزی از بالگرد استفاده کنیم.
وی بابیان اینکه بالگرد در کشور ما مجهز به سیستم اطفاء حریق نیست، اظهار داشت: با توجه به اینکه لرستان دارای 75 درصد توپوگرافی و ناهمواری است، نمی‌توان از طریق هوایی به مهار آتش‌سوزی پرداخت.
تلاش برای شناسایی عاملان آتش‌سوزی جنگل‌های لرستان
مدیرکل مدیریت بحران لرستان با اشاره به اینکه اطفاء حریق هزینه‌بر است، گفت: تجهیزات اطفاء حریق خیلی زود مستهلک می‌شوند بنابراین نیاز است هرساله اعتباراتی برای خرید تجهیزات موردنیاز به سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی تخصیص یابد.
وی عنوان کرد: لازم است از محل منابع استانی، اعتباری در اختیار فرمانداری‌ها به عنوان رئیس شورای مدیریت بحران شهرستان قرار گیرد تا در مواقع بحران بتوانند پاسخگو باشند.
آریایی بیان کرد: مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که هیچ‌وقت مقصری درزمینهٔ آتش‌سوزی معرفی نمی‌شود ضمن اینکه 95 درصد آتش‌سوزی‌ها انسانی هستند.
وی تصریح کرد: منابع طبیعی ثروت ملی است که باید حفظ شود بنابراین از متولیان محیط‌زیست و منابع طبیعی انتظار می‌رود افرادی را که سبب وقوع این حوادث می‌شوند شناسایی و معرفی کنند.
